११ कात्तिक/ अर्थ र व्यापार – चालू आर्थिक वर्ष २०७८ / ७९ को वितेका तीन महिना साउनदेखि असोजमसान्तसम्ममा मुलुकको वैदेशिक व्यापार ६८ दशमलव १३ प्रतिशतले बृद्धि भएको छ । गत आवको पहिलो त्रैमासिकमा तीन खर्ब २३ अर्ब ३१ करोड ५९ लाख ५३ हजार रुपैयाँ रहेकामा चालू आवको सोही अवधीमा ५ खर्ब ४३ अर्ब ५७ करोड ६० लाख ५४ हजार रुपैयाँ पुगेको छ ।
भन्सार विभागद्वारा जारी चालू आवको पहिलो त्रैमासिकको तथ्यांक अनुसार गत आवको पहिलो त्रैमासिकका तुलनामा चालू आवको सोही अवधिमा आयात ६३ दशमलव ७३ प्रतिशतले बृद्धि भई ४ खर्ब ७८ अर्ब ५२ करोड ३२ लाख २० हजार रुपैयाँ पुगेको छ ।
गत आवको पहिलो तीन महिनामा दुई खर्ब ९२ अर्ब २६ करोड ९८ लाख ६० हजार रुपैयाँको आयात भएको थियो । भन्सार विभागको सोही तथ्यांक अनुसार चालू आवको तीन महिनाको वैदेशिक व्यापारमा आयात–निर्यातको अनुपात ८८.०३ : ११.९७ छ ।
यसैगरि, गत आव पहिलो त्रैमासिकका तुलनामा चालू आवको पहिलो तीन महिनाको निर्यात १०९ दशमलव ५४ प्रतिशतले बढेको छ । गत आवको पहिलो त्रैमासिकमा ३१ अर्ब ४ करोड ६० लाख ९३ हजार रुपैयाँको निर्यात भएकामा चालू आवमा ६५ अर्ब ५ करोड २८ लाख ३४ हजार रुपैयाँको निर्यात भएको छ ।
चालू आवको पहिलो त्रैमासिकमा मुलुकको व्यापार घाटा ५८ दशमलव २८ प्रतिशतले बढेर ४ खर्ब १३ अर्ब ४७ करोड तीन लाख ८६ हजार रुपैयाँ पुगेको छ । गत आवको पहिलो तीन महिनामा व्यापार घाटा २ खर्ब ६१ अर्ब २२ करोड ३७ लाख ६७ हजार रुपैयाँ थियो । चालू आवको पहिलो तीन महिनाको कूल वैदेशिक व्यापार मध्ये निर्यातका तुलनामा आयात सात दशमलव ३६ गुणाले बढी देखिन्छ ।
विभागको तथ्यांक अनुसार तीन महिनामा २३ अर्ब ३२ करोड ४४ लाख ७१ हजार रुपैयाँ बराबरको डिजेल आयात भएको छ । यो आयात मध्येकै सबैभन्दा बढी हो । यसैगरि, आयातमा भटमासको कच्चा तेल दोस्रोमा रहेको छ । व्यवसायीले विभिन्न मुलुकबाट भटमासको कच्चा तेल आयात गरी प्रशोधन गरेर पुुनः निर्यात गर्दै आएका छन् । चालू आवको पहिलो तीन महिनामा करिब १३ करोड लिटर भटमासको तेल २० अर्ब ६० करोड ६० लाख ५१ हजार रुपैयाँ बराबरको निर्यात भएको विभागले जनाएको छ ।
त्यसैगरि, चालू आवको पहिलो तीन महिनामा मोबाइल टेलिफोन १७ अर्ब १७ करोड ७१ लाख ८० हजार रुपैयाँ , पाम आयल १३ अर्ब ४ करोड ५३ लाख ८६ हजार रुपैयाँ र पेट्रोल १२ अर्ब ८६ करोड ५६ लाख ५७ हजार रुपैयाँ को आयात भएको छ ।
सो अवधीमा नेपालबाट निर्यात भएका विभिन्न बस्तुहरु मध्ये भटमासको तेल सबैभन्दा धेरै देखिएको विभागले जनाएको छ । विभागका अनुसार स्वदेशबाट २२ अर्ब दुई करोड ६८ लाख ५२ हजार रुपैयाँको भटमासको तेल निर्यात भएको छ । व्यवसायीले भटमासको कच्चापदार्थलाई विभिन्न मुलुकबाट आयात गरी प्रशोधन गरेर भारतमा निर्यात गर्ने गरेका छन् ।
सबैभन्दा बढी निर्यात हुने वस्तुको दोस्रा नम्बरमा कच्चा पाम तेल र तेस्रोमा प्रशोधित पाम तेल छन् । सार्वजनिक विवरणानुसार चालू आवको पहिलो तीन महिनामा ८ अर्ब ४५ करोड ९८ लाख ३१ हजार रुपैयाँ को कच्चा पाम तेल र पाँच अर्ब ५ करोड ४८ लाख ९८ हजार रुपैयाँको प्रशोधित पाम तेल निर्यात भएको देखिन्छ ।
यसैगरि, चालू आवको गत तीन महिनामा लगभग दुई अर्ब २४ करोड ७६ लाख ६६ हजार रुपैयाँ बराबरको ऊनीको गलैंँचा र झण्डै एक अर्ब ८७ करोड ५५ लाख ६९ हजार रुपैयाँ बराबरको जुटका बुनिएका कपडा तथा अन्य कपडा निर्यात भएको विभागले जनाएको छ ।
तपाईको प्रतिक्रिया