२ असोज/अर्थ र व्यापार – सरकारले जग्गाको कित्ताकाट खुलाउने निर्णय गरेपनि अझै घर जग्गा कारोबारमा सुधार आएको छैन ।
जसका कारण हाल खरिद विक्रीको चहल पहल समेत घटेको छ । भदौमा घरजग्गा कारोबारबाट उठ्ने राजस्व बढेपनि कारोबार संख्या भने साउनको तुलनामा घटेको छ ।
घरजग्गा कारोबार चलायमान नबन्दा देशको समग्र अर्थतन्त्र नै संकुचित भएको भन्दै सरकारले महिना दिनअघि कित्ताकाट खुलाउने निर्णय गरेको थियो। कित्ताकाट खुलाएपनि बजार तयार नहुँदा घरजग्गा कारोबार अझै माथि उठ्न नसकेको देखिन्छ।
भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभागको तथ्यांकअनुसार भदौमा देशभरका मालपोत कार्यालयहरुबाट ३५ हजार ६८६ लिखत पारित भएका छन् । चालु आर्थिक वर्षको पहिलो महिना साउनमा लिखत पारित ३९ हजार २६३ मा झर्दै घरजग्गा कारोबार थप संकटमा फसेको थियो।
असारको तुलनामा साउनमा लिखत पारित ९ हजार ५०८ ले घटेको थियो। असारमा देशभरका मालपोत कार्यालयहरुबाट ४८ हजार ७७१ लिखत पारित भएको थियो।
साउनको तुलनामा भदौमा लिखत पारित ३५ सय भन्दा बढीले घटेको छ। यस्तै, भदौमा सरकारले घरजग्गा कारोबारबाट ३ अर्ब ३६ करोड रुपैयाँ राजस्व संकलन गरेको छ ।
यो साउनको तुलनामा ४४ करोड रुपैयाँभन्दा बढी हो। २०७९/८० को भदौमा लिखत पारित ३४ हजार ७२० थियो भने राजस्व ३ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँ राजस्व उठाएको थियो।
सहरी क्षेत्रहरुमा बढी कारोबार भएकाले राजस्व बढी देखिएको विभागका अधिकारी बताउँछन्। बैंकको ब्याजदर, लगानी गर्ने आँट र खरिदकर्ता नभेट्नुले घरजग्गा कारोबारलाई थप शिथिल बनाइरहेको घरजग्गा व्यवसायीहरुको गुनासो छ ।
नेपाल जग्गा तथा आवास विकास महासंघका अध्यक्ष भेषराज लोहनीले समग्र अर्थतन्त्रमै मन्दी छाइरहेको अवस्थामा घरजग्गा कारोबार राम्रो हुन्छ भन्नु कल्पना बाहिरको कुरा भएको बताए ।
उनका अनुसार पछिल्लो समय सहकारी संस्थाहरु एकपछि अर्को समस्याग्रस्त बन्दै गएपछि धेरै निक्षेपकर्ताको पैसा डुबेको छ । जसका कारण सहकारीबाट घरजग्गामा हुने लगानी न्यून छ । जसले गर्दा कारोबारलाई उठ्न नदिएको सम्बन्धीत व्यवसायीहरुको भनाई छ । उनीहरुले अझै लगानीकर्ता पर्ख र हेरको अवस्थामै रहेकाले कारोबार नभएको बताएका छन ।