१२ असार/अर्थ र व्यापार – चौतर्फी दबाबपछि बल्ल सरकारले पेट्रोलको २० र डिजेलको २९ रुपैयाँ मूल्य घटाएको छ । शनिबार अयोजित आकस्मिक पत्रकार सम्मेलनमा उद्योग, बाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री दिलेन्द्र प्रसाद बडुले सरकारले पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य घटाउने निणर्य गरेको बताएका हुन् ।
स्वचालित मुल्य प्रणाली अनुसार अत्यधिक मात्रामा बढेको पेट्रोलियम पदार्थको भाउले उपभोक्ता गम्भिर मारमा परेको भन्दै सरकारले केही राहात दिने उदेस्यले यसरी मुल्य घटाउने निर्णय गरेको हो ।
सरकारले गरिको यो निणर्यसँगै पेट्रोलको मूल्य प्रतिलिटर १७९ रुपैयाँ कायम भएको छ । यसअघि पेट्रोलको मूल्य प्रतिलिटर १९९ रुपैयाँ रहेको थियो । यसैगरि, यसअघि प्रतिलिट १९२ रुपैयाँमा विक्री भएको डिजेलको मूल्य २९ रुपैयाँले घटेर प्रतिलिटर १६३ रुपैयाँ कायम गरिएको छ । यसरी घटाईएको घटेको मूल्य शनिबार राति १२ बजेदेखि लागू हुनेछ ।
प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको गठबन्धन सरकारको निर्णय अनुसार नेपाल आयल निगमले पेट्रोलियम पदार्थको मूल्यमा केही कटौती गरेको हो । शनिबार बसेको निगम सञ्चालक समिति बैठकले मूल्य घटाउने निर्णय गरेको हो । निगमले पेट्रोलमा प्रतिलिटर २० रुपैयाँ र डिजेल–मट्टितेलमा प्रतिलिटर २८ रुपैयाँले मूल्य घटाएको हो ।
यसअनुसार अब पेट्रोलको मूल्य १७९ निर्धारण हुनेछ भने डिजेल–मट्टितेलको १६३ कायम हुनेछ । घटेको मूल्य आजै राति १२ बजेदेखि लागू हुने निगमले जनाएको छ ।
त्यसअघि शनिबार बिहान बसेको सत्ता गठबन्धनको बैठकले कर कटौती गरेर पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य घटाउन निर्णय गरेको थियो । सोही निणर्य अनुसार सरकारले पेट्रोलियम पदार्थको मुल्य केही घटाएको हो ।
सो बैठकमा बजार अनुगमनमा कडाई गर्ने, महंगी नियन्त्रण गरि जनतालाई राहात दिने, बजार अनुगमनकालागि बलियो संयन्त्र बनाउने र यस्तो अनुगमन संयन्त्रमा उपभोक्ता अधिकारकर्मीहरुलाई पनि सहभागी गराउने निणर्य भएको नेपाली काँग्रेसका बरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलले जानकारी दिए । यसैगरि, उनले बजार अनुगमन कार्यलाई कडा बनाउन सम्बन्धीत मन्त्रालयलाई जिम्मा दिएर अनुगमनमा थप प्रभावकारीता अपनाउने निणर्य समेत सो बैंठकले गरेको जानकारि दिए ।
हाल इन्धनको कर घटाएर जनतालाई राहत दिएको बताएको सरकारले यसअघि गत जेठमा पनि पेट्रोलियम पदार्थमा लगाउँदै आएको प्रतिलिटर १० रुपैयाँ पूर्वाधार कर घटाएको घोषणा गरेको थियो । त्यसपछि गत ५ असारको रातिदेखि लागू हुनेगरी पेट्रोलमा २१ र डिजेल तथा मट्टितेलमा २७ रुपैयाँ मूल्य बढाएको थियो । चौतर्फी दबाबपछि कर घटाएर जनातालाई राहत दिएको दावी गरेको सरकारले शनिबार मूल्य घटाएपछि पेट्रोलको मूल्य गत ५ असारको भन्दा १ रुपैयाँ महंगो र डिजेल तथा मट्टितेलमा प्रतिलिटर २ रुपैयाँ सस्तो भएको छ ।
इन्धनमा सरकारले पूर्वाधारसहित विभिन्न शीर्षकमा लगाउँदै आएको कर तथा आयल निगमको खर्च शुल्कले मूल्य अत्यधिक बढेको छ । नेपाल आयल निगमका अनुसार प्रतिलिटर पेट्रोलमा ६५.६१ रुपैयाँ सरकारी राजस्व लाग्छ । जसमा ढुवानी भाडा, व्यवसायीको मुनाफा, निगमको खर्चसहित खुद्रा मूल्य १९९ रुपैयाँ पु¥याइएको हो । यसैगरि, डिजेलमा प्रतिलिटर ४९.५३ रुपैयाँ सरकारी राजस्व लाग्छ । ढुवानी भाडा, व्यवसायीको मुनाफा, निगमको खर्चसहित जोडेर प्रतिलिटर १९२ रुपैयाँ मूल्य तोकिएको निगमले जनाएको छ । यो आयातको विवरण अनुसार खरिदको तुलनामा बिक्री मूल्य उच्च देखिएपनि अझै निगमले भने इन्धनको व्यापार घाटामै रहेको बताउँदै आएकोमा आफुहरुलाई अचम्म लागेको आम उपभोक्ताको गुनासो गरेका छन ।