८ चैत्र/ अर्थ र व्यापार - सिँचाइ विभागद्वारा ५ बर्षअघि गृहकार्य थालेको सुनकोशी मरिन ड्राइभर्सन आयोजना आगामी आर्थिक वर्षदेखि कार्यान्वयनमा जाने भएको छ । ४२ मेगावाट विद्युत सहित एक लाख २२ हजार हेक्टर जमिनमा सिँचाइ सुविधा पु¥याउने उद्देश्य आयोजना लिएको छ । उक्त आयोजना सम्पन्न गर्न करिब ९० अर्ब रुपैयाँ लाग्ने अनुमान गरिएको छ । सो लागतमध्ये विद्युत् उत्पादनमा ५३ अर्ब र सिँचाइमा ३७ अर्ब खर्च गर्ने योजना बनेको विभागका उपमहानिर्देशक कृष्ण बेल्बासेले बताए ।

तराई मधेशमा सिँचाइ र विद्युत्को सुविधा उपलब्ध गराउने लक्ष्यका साथ सरकारले सो आयोजनालाई प्रमुख प्राथमकितामा राखेको छ । उक्त परियोजनालाई छिटो सम्पन्न गर्न अत्याधुनिक प्रविधिको प्रयोग गरिने भएको छ । आयोजनाको निर्माण अवधि पाँच वर्ष लाग्ने अनुमान गरिएको छ । भेरी–बबई डाइभर्सन आयोजनाको सुरुङ निर्माणमा टनेल बोरिङ मेसिन (टीबीएम)को प्रयोगका कारण सहज भएकाले सो आयोजनामा समेत त्यस्तै प्रविधिको प्रयोग गर्ने सोचमा सरकार लागेको छ । भेरी–बबई डाइभर्सन आयोजनाको प्रगतिका आधारमा पनि सुनकोशी–मरिन डाइभर्सन आयोजना अगाडि बढाउन सकिने आधार र विश्वास पैदा भएका विभागले जानकारी दिएको छ ।

टीबीएमको प्रयोगपछि सुरुङ खन्न थालिएको एक वर्षमै ७५ प्रतिशत बढी निर्माण सम्पन्न गर्न सकिन्छ । आयोजनामा कुल १२ दशमलब दुई किलोमिटर लामो सुरुङ खन्नुपर्नेछ । आयोजनाबाट २ नम्बर प्रदेशका चार जिल्ला बारा, सर्लाही, रौतहट तथा महोत्तरीको एक लाख २२ हजार हेक्टर जमीनमा सिँचाइ पुग्नुका साथै मरिन उपत्यकामा पनि सिँचाइ सुविधा उपलब्ध हुनेछ । परियोजनाबाट २ नम्बर प्रदेश आमजनतालाई खानेपानी उपलब्ध गराउने लक्ष्यसमेत राखिएको छ । लामो समयदेखि चर्चामा मात्रै सीमित रहेको ‘सुनकोशी मरिन डाइभर्सन परियोजनाको विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डीपीआर) तयार भइसकेको छ । सिन्धुलीको खुर्कोट नजिक सुनकोशी नदीमा बाँध बाँधेर सुरुङमार्फत पानी मरिन उपत्यकामा खसालिने छ । हाल सरकारले आयोजनाको लागि लगानीको स्रोत जुटाउने काम छ ।

गत मंसिर ४ गते ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाईमन्त्री वर्षमान पुनले सुनकोशी मरिन डाइभर्सन बहुउद्देश्यीय आयोजनालाई राष्ट्रिय गौरबको आयोजनाको रुपमा अघि बढाउने घोषणा गरेका छन् । सिन्धुलीको खुर्कोटस्थित सुनकोशी मरिन डाइभर्सन बहुउद्धेश्यीय आयोजनाको निरीक्षण गर्दा मन्त्री पुनले आयोजनालाई बहुउद्देश्यीय आयोजनाका रुपमा निर्माण गर्ने घोषणा गरेका हुन् ।