२४ साउन / अर्थ र व्यापार – तेह्रथुम र धनकुटामा लगाइएको बन्दकोपीमा गाँठे रोग (क्लबरुट) लाग्दा किसानलाई एक सातामा नै १५ करोड रुपैयाँबराबरको नोक्सान भएको छ । किसानले बारीबाट टिपेर पठाएको बन्दाकोपीसमेत बाटोमै कुहिएपछि व्यापारीले समेत लान छाडेको छ । तीन वर्षअघि पनि यस क्षेत्रको बन्दाकोपीमा क्लबरुटको प्रकोप देखिएको थियो । 

नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद् नार्कको बालीरोग विज्ञान महाशाखा खुमलटारले किसानका बारीमै आएर अनुसन्धान गरेको थियो । त्यसपछि दुई वर्षसम्म नदेखिएको रोग यो वर्ष पुनः देखा परेको छ । सुरुमा बन्दाकोपीमा मात्रै देखिएको प्रकोप अहिले अन्य बालीमा समेत फैलिएर दुःख दिन थालेको छ । अहिले काउली, रायो, ब्रोकाउली, तोरी, चम्सुर, सलगम लगायत बालीमा समेत क्लबरुटको संक्रमण फैलिएको छ । 

बजारमा पठाउने वेलामा बारीमै बन्दा कुहिएपछि ५ लाख रुपैयाँबराबरको नोक्सान भएको छ । तेह्रथुमका छथर गाउँपालिकाका र लालीगुराँस नगरपालिकाका अधिकांश किसानले बन्दाकोपीको व्यावसायिक खेती लगाएका छन् । विगतमा १० रुपैयाँदेखि ३५ रुपैयाँ प्रतिकेजीसम्म कारोबार भएको बन्दाकोपी यो वर्ष ३ रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ । रोगको प्रकोप र मूल्यमा आएको भारी गिरावटले स्थानीय किसानलाई करोडौँ रुपैयाँको नोक्सान भएको हो ।

बारीमा बन्दा रोप्दा बिउ, प्लास्टिक, मल, विषादी, बारीको खनजोत र कामदारसमेत गर्दा २ लाख ५० हजार रुपैयाँभन्दा बढी खर्च भएको छ । यहाँको बन्दाकोपी धनकुटाको सिधुवा हुँदै धरानको कृषिउपज बजारमा पुग्छ । त्यहाँबाट भारतीय बजारतर्फ निकासी हुन्छ । तर, अत्यधिक कुहिएकाले भारततर्फ निकासी गर्न नसकिएको छ । यो वर्ष तेह्रथुम र धनकुटाबाट लगेको बन्दा धरान नपुग्दै कुहिएको छ ।