२६ पुस /अर्थ र व्यापार  - लोडसेडिङ हटिसकेको भएता पनि आजभोलि विभिन्न स्थानमा बारम्बार बिजुली काटिने समस्या बढेको छ । कतिपयले यसलाई ‘लोडसेडिङ’ भन्दै गुनासो गर्ने गरेका छन् । प्राधिकरणले भने हिउँदमा लोड बढ्दा मुख्यगरी वितरणलाइनमा आउने समस्याका कारण यस्तो बिजुली काटिने समस्या आउने गरेको बताउने गरेको छ । यो वर्ष भने वितरण प्रणालीमा आउने समस्यालाई हटाउन प्राधिकरणले आक्रमक रुपमा सुधार गर्न थालेको छ । यसवर्ष मात्रै २ हजार ट्रान्सर्फमर फेरिसकेको छ ।

नेपाल विद्युत प्राधिकरणका वितरण तथा ग्राहक सेवा निर्देशनालयका उपकार्यकार्यकारी निर्देशक हरराज न्यौपानेका अनुसार यो वर्ष मात्रै देशभर ५ हजार ट्रान्सर्फमर थप्दैछ । एक वर्ष भित्र १० हजार ट्रान्सर्फमर थप्ने तयारी रहेको कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले बताउँछन् । प्राधकिरणले कुल गरेर १४ हजार नयाँ ट्रान्सर्फमर ल्याउँदैछ । बिग्रिएका पुराना ट्रान्सर्फमर पनि बनाएर चलाउने गरिएको छ । उनका अनुसार पछिल्ला दिनमा विभिन्न क्षेत्रमा ट्रान्सर्फमर फेर्ने काम तीव्र पारिएको छ । ट्रान्सर्फमर फेर्ने कामका लागि केही समय बिजुली काट्ने गरिएकाले यसलाई सकारात्मक रुपमा सहयोग गर्न प्राधिकरणले अनुरोध गरेको छ ।
सिस्टमलाई विश्वसनीय बनाउन ट्रान्सर्फमर फेर्दा काटिने लाइनलाई लोडसेडिङ भन्न भएन । अहिले हामीलाई मागअनुसार वितरण गर्न विजुलीको अभाव छैन वितरण विभाग प्रमुख न्यौपानेले भने,’स्थानीय क्षेत्रमा जोडिएका ट्रान्सर्फमरमा धेरै लोड पर्दा पड्किने समस्या ब्याप्त भएपछि लोड एनालाइसिस गरेर फेर्ने काम पनि तीव्र परेका र्छौं ।’

जाडो मौसममा हिटर, एसी, इलेक्ट्रिक गिजर लगायत धेरै विजुली खपत गर्ने यन्त्रहरु बढी चल्छन् । यसका कारण स्थानीय क्षेत्रमा वितरण गर्न राखेको ट्रान्सर्फमरभन्दा बढी विजुली खपत हुने अवस्था आउँछ । त्यसले स्थानीय वितरण प्रणालीमा चाप पर्छ र ट्रान्सर्फमर बिग्रन्छ ।

प्राधिकरणले गत दुई(तीन वर्षमा नयाँ ट्रान्सर्फमर फेर्न सकेन । यो वर्ष भने १४ हजार ट्रान्सर्फमर ल्याउने प्रक्रिया अघि बढ्को छ । नेपाल आइसकेका २ हजार ट्रान्सर्फमर सिस्टममा जोडिसकिएको छ भने ५ सय ट्रान्सर्फमर अहिले हेटौंडास्थित केन्द्रीय वर्कसपमा परीक्षणका क्रममा छन् । त्यसबाहेक ठूलो संख्यामा ट्रान्सर्फमरहरु भन्सारहरुमा आइसकेको न्यौपानेले बताए । ती ट्रान्सर्फमरहरु परीक्षण पश्चात लोड ब्यालेन्सका लागि फटाफट जडान गरिने उनले बताए ।

प्राधिकरणले यसपटक नियमित राख्ने भन्दा फरक क्षमताका सीएचपी ट्रान्सर्फमर पनि प्राधिकरणले किन्दैछ । बलियो र कम चुहावट हुने यो ट्रान्सर्फमरले पनि पनि चुनौतीपूर्ण क्षेत्रमा वितरण प्रणालीलाई विश्वसनीय बनाउन सघाउ पुग्ने विश्वास गरिएको छ । प्राधिकरणको प्रणाली पुरानो छ । यसलाई स्तरोन्नति नगरेसम्म यस्तो अनियमित बिजुली काटिनेसमस्या समाधान गर्न कठीन हुने प्राधिकरणका तर्क अधिकारीहरुको छ ।

लोडसेडिङको चुनौती पन्छाएपछि प्राधिकरण अब यस्ता अनियमित बिजुली कटौती हुने समस्या समाधानका लागि अघि बढेको कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङ बताउँछन् । यसका लागि वितरण लाइनमा लोडअनुसारको ट्रान्सर्फमर थप्ने र काठको पोल हटाउनेदेखि ‘मल्टिपल रिंग बैंक’ बनाउनेसम्मको प्रयास सुरु भएको छ ।