युवा पर्यटन व्यवसायि राजन सिंखडा आफ्नो सकारात्मक सोचका कारण चर्चित छन । नेपालमा सरकारले ठूला पूर्वाधारहरु विमानस्थल, सडक आदी निर्माण र सुधार मात्र गर्न सक्ने हो भने नेपालका हरेक क्षेत्रमा सम्भावना देख्ने उनी सेवाका क्षेत्रमा नेपालले हाम्रा छिमेकीहरु चीन र भारत संग पनि प्रतिष्पर्धा गर्न सक्ने सम्भावना रहेको वताउँछन । अर्थबाउण्ड एक्सपीडिसन प्रा.लि.का अध्यक्ष सिंखडा होटल व्यवसाय तथा योग पर्यटनको क्षेत्रमा पनि सक्रिय छन । उनै सिंखडा संग अर्थ र व्यापारले नेपाल विकासको सम्भावना र समृद्ध नेपाल निर्माणका हाम्रा आधारहरु वारे केन्द्रित रहेर कुराकानी गरेको छ । प्रस्तुत छ– कुराकानीको सम्पादीत अंश :

० नेपालका छिमेकी दुई राष्ट्रहरु तीव्र आर्थिक विकासको दिशामा अगाडी बढिरहेका छन । नेपाल भने अझै पनि आर्थिक समृद्धिको दिशामा अगाडी बढ्न सकेको छैन । तपाईं जस्ता युवा व्यवसायिहरु मुलुकको वर्तमान अवस्था र यसको भविष्य कस्तो देख्नुहुन्छ ?

म्ुालुकमा एकदमै निराशाजनक अवस्था पनि छैन । मैले त धरै सम्भावना देखेको छु । त्यसो त म कुनै पनि विषयलाई नकारात्मक नदेख्ने भएर पनि हुन सक्छ । हाम्रो देशको कुरा गर्दा पनि विभिन्न क्षेत्रमा धरै राम्रा काम भएका छन र भईरहेका पनि छन । तर चिन्ता यो हो कि नेपालमा परिवर्तन भयो तर प्रगति भएन । राजनीतिक परिवर्तन बारम्वार भए पनि त्यही अनुसारको आर्थिक विकाश भने हुन सकेन । यसमा वाधक तपाईं हामी नै हांै । हामी विकास निर्माणका कुराहरुमा एकजुट भएर उठ्न सकेनौं । जस्तो भुकम्प पछि पनि बृहत नेपाल परिवर्तन गर्न सक्ने र देश विकाश गर्न सक्ने सम्भावना थियो तर त्यो पनि गर्न सकिएन । भुकम्प पछि भुकम्प प्रभावित क्षेत्रमा एकिकृत बस्ति वसाल्न सकिन्थ्यो । नाकाबन्दीको समयमा पनि सम्पूर्ण नेपालीहरुमा राष्ट्रिय भावनाको विकास भएर आएको थियो,आत्मनिर्भर हुनुपर्छ भन्ने सोच विकास भएको थियो । कतिपयले करेसावारीमा तरकारी लगाउन पनि थालेका थए । तर केहि समयमा नै हाम्रो एकता र राष्ट्रियताको भावना हराएर गयो । हाम्रो जागेको एकता र जाँगर आठ वर्ष दश वर्ष रहिरहे देश प्रगति हुन अप्ठ्यारो छैन । 

० नेपाल समृद्ध बन्नको लागी हामी संग के–कस्ता आधारहरु छन ? सरकारको निति,योजना र कार्यक्रम यो दिशामा केन्द्रित छन ?

कतिपय सन्दर्भमा हाम्रो काम गर्ने शैली बदल्नैपर्छ । नारायणघाट–मुग्लिन सडक खण्डका ३६ कि.मि वाटो वनाउन ३६ महिना लगाउनु भएन । राज्यका सवै शक्ति लगाएर पनि त्यो त तुरुन्तै निर्माण हुनुप¥थ्यो । त्यहि ठाउँमा ४८ घण्टा जाममा पर्दा राज्यका सवै क्षेत्रमा नोक्सान भयो नि । मुलुकका जुनसुकै क्षेत्रको विकास गर्न पनि राजमार्ग त प्रमुख आधार हो नी । सवैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा पूर्वाधार हो  । पूर्वाधार निर्माणमा राज्यले सम्पूर्ण ध्यान लगायो भने नेपालको समृद्ध र प्रगति टाढै छैन । पूर्वाधार निर्माण हुने हो भने कृषि,पर्यटन वा जुनसुकै क्षेत्र आँफै माथि जान्छ । देशले गर्नुपर्ने काम भनेको पूर्वाधार निर्माण नै हो । बनारस वाट ८ घण्टामा नेपाल आउने सडक वा केरुङ वाट दुई घण्टामा काठमाडौं आईपुग्ने वाटो बनाउँदा हामीलाई के फरक पर्छ ?
पुर्वधारको विकाश विना कुनै पनि क्षेत्रको विकाशको लागि सरकारले परिकल्पना नगरे हुन्छ । पूर्वाधारको विकास नगरी लगानीकर्ता मात्र होईन, घुम्नलाई पर्यटक पनि आउँदैन । सरकारले भौतिक पुर्वधारमा लगानी गर्न डराउनु हुँदैन । हामीले हाम्रो देश आँफै विकाश गर्ने हो, अरुको भर परेर हँुदैन । हाम्रो देश हामी आँफैले समृद्ध बनाउने हो । पूर्वाधारको निर्माण नगरी समृद्ध नेपालको परिकल्पनै नगरे हुन्छ ।

० नेपाल भित्र पूर्वाधारहरु निर्माणको गति कस्तो छ ? 

हामीकहाँको पूर्वाधार निर्माणको गति निकै सुस्त भयो । त्यसैले अव हामीले काम गर्ने तरिका र सोचमा केहि परिवर्तन गर्न सक्नुपर्छ  । उदाहरणको लागी निजगढ विमानस्थल बनाउने भनेको २५ वर्ष भयो, आज सम्म जहाँको त्यहिँ छ । यो २५ वर्षमा त विमानस्थल बनिसक्नुपर्ने थियो । हामी विकाश गर्न उन्मुख त छांै तर काम भएनन । फेरी हामीले त हाम्रा छिमेकी राष्ट्रहरु सँग प्रतिस्पर्धा  गनुपर्नेछ । हाम्रा पूर्वाधारहरु सन १९९८ जस्तो थियो, आज पनि करिव करिव उस्तै छन ।

० नेपालमा पर्यटन क्षेत्र मार्फत पनि मुलुक समृद्ध बन्न सक्छन भन्ने निकै बहस भएको पाईन्छ । भुकम्प र नाकाबन्दी पछि सुस्ताएको नेपालको पर्यटन क्षेत्र पुरानै अवस्थामा फर्किएको हो ? पर्यटन क्षेत्रको विकासका लागी विशेषगरि के मा ध्यान दिनु आवश्यक छ ?

पर्यटन क्षेत्रको विकास गर्न एयरलाईन्स,विमानस्थल र पुर्वधारहरुको विकाश हुनैपर्छ  । अहिले पनि निजगढ विमानस्थल बन्ने र सडक यातायात सुविधा सम्पन्न भयो भने प्रशस्तै पर्यटन नेपाल घुम्न आउँछन । भुकम्प गएको वेला २४ घण्टा नै खुल्ने एरपर्पोट अहिले खुल्न के भयो ? अलिकति व्यवस्थापन गरे त्यो सम्भव हुन्छ नी तर हामी किन त्यसो गरिरहेका छैनौं । पर्यटक आएर पनि यहाँ भित्रको सडक र पूर्वाधारको कारण दिक्क हुने अवस्था छ । काठमाडौं वाट चितवन जान एक दिन भरि,२ सय किलोमिटरको काठमाडौं पोखराको यात्रा गर्न आठ–नौ घण्टा लाग्ने भएपछि असरी पर्यटन आउँछन त ? सडक यातायातको भरपर्दो विकाश भएको भए चीन र भारत वाट प्रशस्तै पर्यटकहरु नेपाल आउने थिए । रारा जान ३ दिन लाग्छ र कम मान्छे जान्छन,सहजै रारा पुग्ने भए धेरै मानिस जान्थे नि । त्यसैले पर्यटन क्षेत्रको विकास गर्ने हो भने पूर्वाधारहरुको निर्माण गर्नैपर्छ । भएको विमानस्थल २४ सौ घण्टा खोल्नुप¥यो, नयाँ विमानस्थलहरु छिटो भन्दा छिटो निर्माण सम्पन्न गर्नुप¥यो । अव त भौतिक पुर्वधार विकाश विना पर्यटन क्षेत्रको विकासको गर्नै सकिँदैन । जति गफ गरे पनि आजका दिनमा नेपाल आएका पर्यटकहरु भनेको वर्षेनी त्यहि पाँच लाख हाराहारी त हो नी ।  

० आजका दिनमा तपाईंहरु जस्ता युवा उद्यमी, व्यवसायिहरु न्ोपालमा के सम्भावना देखेर लगानी गरिरहेका छन ?

म पर्यटन क्षेत्रमा लागेको भएर भएर मैले पर्यटन गरेको छु । पर्यटन बाहेक अन्य क्षेत्रमा पनि नेपालमा उत्तिकै सम्भावना छ,नेपालमा त गर्नुपर्ने क्षेत्र र विषहरु ध्ेरै छन । विस्तारै नेपालीहरुको जीवनशैली फेरिँदो छ । हामीले राम्रा वस्तुहरु उत्पादन गर्न सकेको खण्डमा अरु देशहरुले पनि हाम्रा वस्तु लैजान्छन । नेपालले कृषि उत्पादन प्रशस्त गर्न सकेको खण्डमा हाम्रा छिमेकीहरु भारत र चीन पनि त हाम्रो वजार हो नी । जस्तै चौधारी ग्रुपले भारतमा लगायत अन्य देशमा निर्यात गरिरहेको छ । त्यस्ता अन्य ब्राण्डहरु पनि नेपालमा बढ्दै छन, विश्वभर फैलिँदै छन । हामीले विदेशवाट कच्चा पदार्थ ल्याएर यहाँ वस्तु उत्पादन गर्ने सम्भावना त छँदैछ ,त्यसवाहेक हाम्रा आफ्नै सम्भावना हरु छन । उदाहरणको लागी हाम्रो सडकको अवस्था पनि ठीक छैन । विगत दुई वर्ष अगाडीदेखि चीन संगको सडक वाटो बन्द छ । त्यो वाटो मात्र बनेको भए वर्षेनी कति पर्यटकहरु नेपाल आउँथे होला । 
नेपालमा त पुलिसले चोर समाते, हस्पिटलमा राम्रो उपचार भए, धारामा पानी आए वा वत्ति बले पनि खुशी हुनुपर्ने अवस्था छ । सवै निकायहरुले जिम्मेवारीका साथ आफ्नो जिम्मेवारी पुरा गरे हामी छिट्टै प्रगतीको वाटोमा गईहाल्छौं । अर्को कुरा नेपालमा नेता बढि जनता कम भए, विज्ञहरुको सल्लाह र सुझाव लिन छोड्यौं । विदेशमा ५२ डिगी गर्मीमा भेडा चराउन हुने, नेपालमा वाख्रा पालन गर्न किन नहुने ? नेपालमा केहि गछु भन्ने सोचको विकाश युवामा हुनुपर्छ । पैसा भएर कसैले पनि उद्यम सुरु गरेको छैन । पैसा त बनाउने हो । हामीले राम्रो विश्वविद्यालय खोल्ने हो भने अष्ट्रेलियको मान्छेले पैसा तिरेर नेपालमा पढ्न आउँछ, खाली हामीले स्तर दनुपर्छ ।

० अन्त्यमा आज पनि ठूलो संख्यामा नेपालीहरु अध्ययन, रोजगारी वा व्यवसायको सिलसिलामा विदेशमा छन । विदेशमा भएका ती नेपालीहरु प्mर्केर आएर तिनको ज्ञान,सीप र क्षमताका कारण नेपाल प्रगति हुने सम्भावनाको पनि हामी कहाँ बहस हुन्छ,तपाईं त्यस्तो सम्भावना देख्नुहुन्छ ?

म त्यो सम्भावना खासै देख्दिन । उसले त्यहा वाट फुत्केर आउनै पाउँदैन । कसैको सन्तानले नमान्लान कसैको श्रीमतिले नमान्लान् । फेरी ति देशहरुमा भए अनुसारको नेपालमा विकाश नभए सम्म उनीहरु नेपाल आउदैनन । उनीहरु त हिजोको नेपालको अवस्थाका कारण विदेशीएका हुन । ति मान्छे त नेपालमा सुविधा र अवसर नपाएर विदेश गएको हो । नेपाल फिर्किए पनि ६० वर्ष पछि आउलान । भारत र चीनमा पनि उनहरुले विकासको फड्को मारे पछि त्यहाँका मान्छेहरु देश फर्किएका हुन । विदेशमा गएका मानिस नेपालमा आएर विकाश गर्लान भनेर सोच्न सकिँदैन । कतिपयले त जिन्दगीभर कर तिरेका छन अनि उनीहरु सुविधा पाउने बेलामा नेपाल फर्कने हुरै आउँदैन ।