९ मंसिर / अर्थ र व्यापार – पछिल्लो समय मुलुकमा भएको पेट्रोलियम पदार्थको मुल्यबृद्धि र भारी भन्सार छुटका कारण नेपाली उपभोक्ताबीच विद्युतीय सवारी साधनमा आकर्षण बढेको छ । चालु आर्थिक वर्षको बजेट मार्फत नै सरकारले विद्युतीय सवारी साधनको प्रयोगलाई प्रवद्र्धन गरेको र यस्ता सावारी आयात गर्दा भारी भन्सार छुट दिएका कारण विद्युतीय सवारीको प्रयोगकर्ता करिब दुईसय प्रशितले बढ्न थालेको भन्सार विभागले जनाएको छ ।
भन्सार विभागले सार्वजनिक गरेको चालू आर्थिक वर्षको पहिलो चौमासिक गत कात्तिक मसान्तसम्मको तथ्यांक अनुसार नेपालमा विद्युतीय सवारी साधनको आयात १ सय ८४ प्रतिशतले बढेको छ । विभागको तथ्यांक अनुसार चालू आवको पहिलो महिना गत साउनदेखि कात्तिकसम्म विद्युतीय सवारी साधान मात्रै दुई अर्ब २१ करोड रुपैयाँ बराबका २७ सय ६१ वटा सवारी साधन भित्रिएका छन् । यस्तो सवारी आयात अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा जम्मा १० करोड रुपैयाँको ९ सय ७२ वटा मात्रै भित्रिएका थिए ।
विभागको तथ्यांक अनुसार समीक्षा अवधिमा विद्युतीय सवारी आयात १७ सय ८९ वटाले बढेको छ । यस्तो सवारी आयात चालू आवको पहिलो चौमासिकमा मात्रै दुई अर्ब १० करोड रुपैयाँले बढेको हो । अघिल्लो आवको तुलनामा यो वर्ष सरकारले विद्युतीय सवारी प्रवद्र्धन गरेको प्रयोगमा पनि दुईसय प्रतिशत भन्दा बढी सस्तोपर्ने गरिदिएको हुँदा आयात बढेको नेपाल अटोमाबाइल्स एशोसिएसन (नाडा)का अध्यक्ष कृष्णप्रसाद दुलालले बताए ।
नाडाका अध्यक्ष दुलालले सरकारले प्रवद्र्धन गरेको र भन्सारमा न्यून शुल्क लिएर आयात गर्न दिएको कारण अरु पेट्रोल तथा डिजेटका गाडीको तुलनामा दैनिक प्रयोगमै दुई सय प्रतिशत भन्दा सस्तो पर्ने भएकाले अहिले विद्युतीय सवारीको आकर्षण बढेको बताए । त्यति मात्रै नभएर खरिदगर्दा पनि सस्तो पाइने भएकोले हाल यसतर्फ आकर्षण बढेको उनले बताए ।
नाडाका अनुसार सरकारले भन्सार छुट दिएकै कारण यस्तो सवारी चार महिनामा नै यसको प्रयोग तीनसय प्रतिशतसम्मले बढेको देखिन्छ । गत वर्ष ९ सय वटा मात्रै भित्रिएको यस्तो सवारी चार महिनामा २७ सय पुग्नु भनेको अन्य सवारीको तुलनामा प्रयोग पनि निकै बढेको नाडाले जनाएको छ ।
अरु पेट्रोलिय पदार्थका सवारी आयात र प्रयोग वार्षिक २०/३० प्रतिशतले बढ्दा विद्युतीय सवारी भने तीन गुण बढीले बढ्नु नै यसतर्फ उपभोक्ताको आकर्षण भएको उनको भनाई छ । उनका अनुसार अबको नेपालीको सवारी विद्युतीय र सरकारी नीति पनि वातावरणमैत्री नै प्रयोग हुने पछिल्लो सरकारी नीतिबाट देखिएको छ ।
सरकारले विद्युतीय सवारी साधनको आयातलाई प्रोत्साहन गरेको, लोडशेडिङ हटेर २४ सै घण्टा विद्युतीय सवारी चार्ज गर्न सकिने अवस्था भएको र सार्वजनिक स्थानमा पनि सरकारले विद्युतीय चार्ज स्टेसन बनाउँदै जाने रणनीति अवलम्बन गरेकोले पनि पछिल्लो समय अन्य सवारीको तुलनमामा विद्युतीयमा आकर्षण बढेको हो ।
आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ को बजेटमा सरकारले विद्युतको आन्तरिक खपत वृद्धि गर्न तथा वातावरणमैत्री यातायातका साधनको प्रयोगलाई बढावा दिन विद्युतीय सवारी साधनको आयातमा अन्तःशुल्क पुरै खारेज गरी भन्सार महसुल समेत उल्लेख्य मात्रामा घटाएको छ । विद्युतीय सवारीको पूर्ण रूपमा अन्तःशुल्क खारेज गरिनुका साथै सरकारले भन्सार दर पनि विद्युतीय सवारीको क्षमताका आधारमा १० देखि ४० प्रतिशतसम्म मात्रै कायम गरेको छ ।
नेपालमा १३ वटा ब्राण्डका इलेक्ट्रोनिक स्कुटर छन् भने ३ वटा मात्र कम्पनीले इलेक्ट्रोनिक गाडी बजारमा ल्याएका छन् । नेपालमा किया, बिवाइडी र महेन्द्रलेको इलेक्ट्रोनिक गाडीहरु रहेका छन् ।
यसैगरि, टेरा सिड ६० अल्फा, टेरा एक्यूटो, एनआईयू एन १ एस, भिमीटा इम्याक्स भी १०० एस, भिमोटो इम्याक्स भी १०० एस, भिमोटो एलियन, हिरो इलेक्ट्रोनिक फुटोन, हिरो इलेक्ट्रोनिक ई स्प्रीनट, एसएमएस स्कुटर, ओरभा जे ५००, बीएमसी ईएम ३१५, ई फन कार्गो र योबाके यो स्पीड नामक इलेक्ट्रोनिक स्कुटीहरु हाल नेपाल भर प्रयोगमा रहेका छन् । ओपन चार्ज म्यापका अनुसार विश्वका १ लाख २८ हजार ५ सय ४९ स्थानमा इलेकट्रोनिक भेकल चार्जिङ स्टेशन रहेको छ । अमेरिका, चीन, जर्मन, लन्डन, अष्ट्रेलिया लगायतका विकशित मुलुकहरुमा विद्युतीय गाडी चार्जिङ स्टेशन धेरै मात्रामा भएको पाइन्छ ।
तपाईको प्रतिक्रिया